دعا | دعا روز ۱۵ | دعا ماه رمضان
دعای روز پانزدهم ماه رمضان | اعمال روز ۱۵ ماه رمضان
دعای روز پانزدهم ماه رمضان را در ورانداز مطالعه میکنید
دعای روز پانزدهم ماه رمضان را در ورانداز مطالعه میکنید
دعای روز پانزدهم ماه رمضان
بسم الله الرحمن الرحیم
اللهمّ ارْزُقْنی فیهِ طاعَةَ الخاشِعین واشْرَحْ فیهِ صَدْری بإنابَةِ المُخْبتینَ بأمانِکَ یا أمانَ الخائِفین.
خدایا در این ماه طاعت فروتنان را نصیبم کن و سینه‌ام را برای توبه‌ای همانند توبه فروتنان گشوده گردان، به حق امان بخشی خود ای ایمنی دل‌های ترسان.
شرح دعای روز پانزدهم ماه رمضان
اللهمّ ارْزُقْنی فیهِ طاعَةَ الخاشِعین؛ خدایا در این روز اطاعت بندگان خاشع وخاضع خود را نصیب من گردان.
برای آنکه بدانیم خاشعین چه کسانی هستند، بهتر است اول در مورد متکبرین صحبت به میان آوریم؛ چراکه خضوع و خشوع به طور کامل با تکبر و غرور تضاد دارد، به طوری که هر آنچه که در صفات متکبرین وجود دارد، ضد آن در خاشعین موجود است.برای روشن شدن این موضوع اشاره می‌کنیم به قسمتی از سخنان گهربار حضرت علی (ع) که در مورد متکبران اینگونه فرمودند: «آگاه باشید! زنهار! زنهار! از پیروی و فرمانبری سران و بزرگانتان، آنان که به اصل و حسب خود می‌نازند و خود را بالاتر از آنچه هستند می‌پندارند و کارهای نادرست را به خدا نسبت می‌دهند و نعمت‌های گسترده خدا را انکار می‌کنند، تا با خواسته‌های پروردگار مبارزه کنند و نعمت‌های او را نادیده انگارند، آنان شالوده تعصب جاهلی و ستون‌های فتنه و شمشیرهای تفاخر جاهلیت هستند.»
امام علی (ع) همچنین در قسمتی دیگر نیز فرمودند: «کبر و خودپسندی چیزی است که قلب‌های متکبران را همانند کرده، تا قرن‌ها به تضاد و خونریزی گذراندند و سینه‌ها از کینه‌ها تنگی گرفت.» که با توجه به این تذکرات مقدس از زبان امیر مؤمنان، درمی یابیم که خضوع و خشوع همانند ظرفی است که انسان به وسیله آن به جمع آوری رضا و خشنودی خداوند می‌پردازد و تکبر چون ظرفی است تو خالی که هیچ چیزی در آن جز غرور و تکبر جای نمی‌گیرد و این خضوع و خشوع است که انسان را به خدای خویش نزدیک می‌سازد؛ زیرا که هرچه انسان نزد پروردگار عالمیان، خود را ذلیل و خوار نشان دهد، ارزشش در پیشگاه او بیشتر می‌شود.چنانچه حضرت علی (ع) فرمودند: «تاج تواضع و فروتنی را بر سر نهید و تکبر و خودپسندی را زیرپا بگذارید … و تواضع و فروتنی را سنگر میان خود و شیطان و لشکریانش قرار دهید، زیرا شیطان از هر گروهی لشکریان و یارانی سواره و پیاده دارد.» پس خضوع و خشوع در مقابل پروردگار عالمیان همان طاعت و بندگی خالصانه در مقابل ذات اقدس اوست که ما نیز در این روز از خداوند می‌خواهیم به ما عبادت و اطاعتش را همراه با خضوع و خشوع نصیب کند.
واشْرَحْ فیهِ صَدْری بإنابَةِ المُخْبتینَ بأمانِکَ یا أمانَ الخائِفین؛ و شرح صدر مردان فروتن و خداترس را به من عطا فرما به حق امان بخشی خود ای ایمنی دل‌های ترسان.
حال منتخبین چه کسانی هستند؟ در دعای این روز نکته اساسی که به آن تأکید شده است، خضوع و خشوع و فروتنی در مقابل ذات اقدس پروردگار است به طوری که در این روز از خداوند درخواست می‌کنیم آنچه را که در صفات و اعمال خالصان و خاشعان و فروتنان وجود دارد، نصیب ما کند، اما در اینجا می‌خواهیم بدانیم مخبتین به چه معناستمخبتین به معنای فروتنان است، آن هم فروتنانی که فروتنی آنان فقط در مقابل پروردگار جهان و جهانیان است، حال شاید سئوال کرد که فروتنان چه کسانی هستند؟ که در جواب باید بگوییم فروتنی یکی از صفات بارز مومنان تقواپیشه است که شب و روز خود را به تقوا و پرهیزکاری می‌گذرانند. چنانچه حضرت علی (ع) در مورد صفت و نشانه یک پرهیزکار فرمودند: «در دینداری نیرومند، نرمخو و دور اندیش است، دارای ایمانی پر از یقین، حریص در کسب و دانش، با داشتن علم بردبار، در توانگری میانه رو، در عبادت فروتن، در تهی دستی آراسته، در سختی‌ها بردبار، در جستجوی کسب حلال، در راه هدایت شادمان و پرهیز کننده از طمع ورزی، است.»
با توجه به فرموده آن بزرگوار در می‌یابیم که مخبتین همان پرهیزکاران هستند که شب و روز خود را به ذکر و یاد خداوند به پایان می‌برند که ما نیز در این روز از خداوند می‌خواهیم شرح صدری را که مردان پرهیزکار و فروتن دارند، به ما نیز عطا کند.
نماز شب پانزدهم ماه رمضان
برای شب پانزدهم ماه مبارک رمضان چهار رکعت در دو رکعت اول بعد از حمد صد مرتبه توحید و در دو رکعت دیگر پنجاه مرتبه توحید خوانده شود.
دعای پیامبر (ص) در شب پانزدهم رمضان (اقبال الاعمال)
الجزء الأول؛ أبواب أحکام شهر رمضان؛ الباب التاسع عشر فیما نذکره من زیادات و دعوات فی اللیله الخامسه عشر و یوم‌ها
جلد اول، باب‌های احکام ماه رمضان؛ باب نوزدهم اعمال و دعاهای وارد شده در روایات در شب و روز پانزدهم ماه:
و فیها عده روایات ما نختاره من عده روایات فی الدعوات
اعمال شب پانزدهم عبارت‌اند: ۴. دعاهای مخصوص این شب.
و أما الدعوات فمنها دعاء آخر فی هذه اللیله
دعاهای این شب عبارت‌اند از: (سومین) دعای شب پانزدهم:
الْحَنَّانُ أَنْتَ سَیِّدِی الْمَنَّانُ أَنْتَ مَوْلَایَ الْکَرِیمُ أَنْتَ سَیِّدِی الْغَفُورُ [الْعَفُوُّ] الرَّحِیمُ
آقای من، تو بسیار مهربانی. مولای من، تو بسیار عطاکننده‌ای. آقای من، تو بزرگواری. مولای من، تو بسیار گذشت‌کننده‌ای
أَنْتَ مَوْلَایَ الْحَلِیمُ أَنْتَ سَیِّدِی الْوَهَّابُ أَنْتَ مَوْلَایَ الْعَزِیزُ أَنْتَ سَیِّدِی الْقَرِیبُ أَنْتَ مَوْلَایَ الْوَاحِدُ
[بسیار آمرزنده و مهربانی]. آقای من، تو بردباری. مولای من، تو بسیار بخشنده‌ای. آقای من، تو سربلندی. مولای من، تو نزدیکی. آقای من، تو یگانه‌ای.
أَنْتَ سَیِّدِی الْقَاهِرُ أَنْتَ مَوْلَایَ الصَّمَدُ أَنْتَ سَیِّدِی الْعَزِیزُ أَنْتَ مَوْلَایَ الْبَارِی
مولای من، تو چیره‌ای. آقای من، تو بی‌نیازی. مولای من، تو سرافرازی.
صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اغْفِرْ لِی وَ ارْحَمْنِی وَ تَجَاوَزْ عَنِّی إِنَّکَ أَنْتَ الْأَجَلُّ الْأَعْظَم
بر محمّد و آل محمّد درود فرست و مرا بیامرز و بر من رحم کن و از من درگذر، به راستی که تو والاترین و بزرگ‌ترین هستی.
دعای پیامبر (ص) در شب پانزدهم رمضان (بلدالامین)
وَ ذَکَرَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الصَّفْوَانِیُّ فِی کِتَابِ بُلْغَهِ الْمُقِیمِ وَ زَادِ الْمُسَافِرِ
در کتاب‌های بلغه المقیم و زاد المسافر، عبد الله الصفوانی نقل کرده است که:
أَنَّ النَّبِیَّ ص کَانَ یَدْعُو بِهَذِهِ الْأَدْعِیَهِ فِی لَیَالِی شَهْرِ رَمَضَانَ اَللَّیْلَهِ اَلْخَامِسَ عَشْرَهَ
پیامبر صلی الله علیه و آله به این دعاها را در شب‌های ماه رمضان می‌خواندند. شب پانزدهم:
یَا جَبَّارُ أَنْتَ سَیِّدِیَ اَلْمَنَّانُ أَنْتَ مَوْلاَیَ اَلْکَرِیمُ أَنْتَ سَیِّدِیَ اَلْغَفُورُ أَنْتَ مَوْلاَیَ اَلْحَلِیمُ
أَنْتَ سَیِّدِیَ اَلْوَهَّابُ أَنْتَ مَوْلاَیَ اَلْعَزِیزُ أَنْتَ سَیِّدِیَ اَلْقَدِیرُ أَنْتَ مَوْلاَیَ اَلْوَاحِدُ أَنْتَ سَیِّدِیَ اَلْقَائِمُ
أَنْتَ مَوْلاَیَ اَلصَّمَدُ أَنْتَ سَیِّدِیَ اَلْخَالِقُ أَنْتَ مَوْلاَیَ اَلْبَارِئُ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ
وَ اِغْفِرْ لِی وَ اِرْحَمْنِی وَ تَجَاوَزْ عَنِّی إِنَّکَ أَنْتَ اَلْأَجَلُّ اَلْأَعْظَمُ
زیارت امام حسین (ع) در شب نیمه رمضان (اقبال الاعمال)
الجزء الأول؛ أبواب أحکام شهر رمضان؛ الباب الثالث فیما نذکره من الاستعداد لدخول شهر رمضان؛ فصل فی ذکر زیاره الحسین ع فی أول لیله من شهر رمضان و لیله النصف منه و آخر لیله منه
جلد اول، باب‌های احکام ماه رمضان؛ باب سوم از اعمالی که برای داخل شدن به ماه رمضان انجام می‌گیرد؛ فصل پنجم: زیارت امام حسین علیه السلام در شب اول ماه رمضان و شب نیمه و شب آخر این ماه:
رَوَیْنَا ذَلِکَ بِإِسْنَادِنَا إِلَی أَبِی الْمُفَضَّلِ الشَّیْبَانِیِّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ شُعَیْبُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مُقَاتِلٍ الْبَلْخِیُّ بِنُوقَانِ طُوسَ فِی مَشْهَدِ الرِّضَا ع قَالَ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ أَبِی بَصِیرٍ الْفَتْحِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْقُمِّیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ فَیْضِ بْنِ مُخْتَارٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع
خبر داد پدرم را به نقل از «ابی بصیر فتح بن عبد الرحمن القمی» به نقل از «علیّ بن محمّد بن فیض بن مختار» به نقل از پدرش آورده است: از حضرت جعفر بن محمّد-علیهما السّلام-پرسیده شد:
أَنَّهُ سُئِلَ عَنْ زِیَارَهِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْحُسَیْنِ ع فَقِیلَ هَلْ فِی ذَلِکَ وَقْتٌ هُوَ أَفْضَلُ مِنْ وَقْتٍ فَقَالَ زُورُوهُ ص فِی کُلِّ وَقْتٍ وَ فِی کُلِّ حِینٍ فَإِنَّ زِیَارَتَهُ ع خَیْرُ مَوْضُوعٍ
آیا وقتی هست که زیارت حضرت ابو عبد اللّه الحسین-علیه السّلام-در آن از زمان‌های دیگر بافضیلت تر باشد؟ فرمود: ابا عبد اللّه -صلی اللّه علیه-را در هر وقت و هر زمان زیارت کنید، زیرا زیارت او بهترین عملی است که تشریع شده است؛
فَمَنْ أَکْثَرَ مِنْهَا فَقَدِ اسْتَکْثَرَ مِنَ الْخَیْرِ وَ مَنْ قَلَّلَ قُلِّلَ لَهُ وَ تَحَرَّوْا بِزِیَارَتِکُمُ الْأَوْقَاتَ الشَّرِیفَهَ
هرکس زیاد به جا آورد، عمل خیر بسیار انجام داده است و هرکس اندک به جا آورد، عمل خیر اندک به جا آورده است و در پی آن باشید که او را در اوقات شریف زیارت کنید؛
فَإِنَّ الْأَعْمَالَ الصَّالِحَهَ فِیهَا مُضَاعَفَهٌ وَ هِیَ أَوْقَاتُ مَهْبِطِ الْمَلَائِکَهِ لِزِیَارَتِهِ قَالَ فَسُئِلَ عَنْ زِیَارَتِهِ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ
زیرا عمل‌های شایسته در این گونه زمان‌ها دوچندان می‌شود و فرشتگان برای زیارت او [به زمین] فرود می آیند. سپس درباره زیارت امام حسین-علیه السّلام-در ماه رمضان پرسیده شد.
فَقَالَ مَنْ جَاءَهُ ع خَاشِعاً مُحْتَسِباً مُسْتَقِیلًا مُسْتَغْفِراً فَشَهِدَ قَبْرَهُ فِی لَیْلَهِ النِّصْفِ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ تَسَاقَطَتْ عَنْهُ ذُنُوبُهُ وَ خَطَایَاهُ الَّتِی اجْتَرَحَهَا
فرمود: هرکس با حال فروتنی و برای خدا و طلب پوزش و آمرزش به زیارت او برود و در شب نیمه ماه رمضان، در کنار قبر او حضور پیدا کند، تمام گناهان و اشتباهاتی که مرتکب شده می‌ریزد،
کَمَا یَتَسَاقَطُ هَشِیمُ الْوَرَقِ بِالرِّیحِ الْعَاصِفِ حَتَّی أَنَّهُ یَکُونُ مِنْ ذُنُوبِهِ کَهَیْئَهِ یَوْمٍ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ
همان گونه که برگ خشک درختان در اثر باد تند می‌ریزد، به حدّی که در رابطه با گناهانش همانند روزی می‌گردد که از مادر متولد شده است
وَ کَانَ لَهُ مَعَ ذَلِکَ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ حَجَّ فِی عَامِهِ ذَلِکَ وَ اعْتَمَرَ وَ یُنَادِیهِ مَلَکَانِ یَسْمَعُ نِدَاءَهُمَا کُلُّ ذِی رُوحٍ إِلَّا الثَّقَلَیْنِ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ
و علاوه بر این، همانند کسی که در آن سال حجّ و عمره به جا آورده، به او ثواب داده می‌شود و دو فرشته او را ندا می‌کنند به گونه‌ای که تمام موجودات زنده به جز دو موجود گرانبار یعنی انسان‌ها و جنّی ها، می‌شنوند.
یَقُولُ أَحَدُهُمَا یَا عَبْدَ اللَّهِ طَهُرْتَ فَاسْتَأْنِفِ الْعَمَلَ وَ یَقُولُ الْآخَرُ یَا عَبْدَ اللَّهِ أَحْسَنْتَ فَأَبْشِرْ بِمَغْفِرَهٍ مِنَ اللَّهِ وَ فَضْل
یکی خطاب به او می‌گوید: ای بنده خدا، پاکیزه شدی، عملت را از نو آغاز کن و دیگری می‌گوید: ای بنده خدا، عمل نیک انجام دادی، پس تو را مژده باد به آمرزش و تفضّل [بزرگ] از سوی خدا.
