یوزهای ایرانی
جنسیت واقعی توله یوزهای ایرانی پارک ملی توران مشخص شد؛ توله ها نر هستند
انگار خبر خوش به ما ایرانی ها نیامده است! چند روز پیش بود که گفتیم در این وانفسای گرانی و گرد و خاک و وضعیت اسفبار محیط زیستی، دستکم یک خبر خوشحال کننده هست که باعث شود برای لحظاتی گرفتاری ها و مشکلات را فراموش کنیم و آن هم به دنیا آمدن سه توله یوزپلنگ ایرانی از مادری به نام ایران در منطقه حفاظت شده پارک ملی توران در سمنان به روش سزارین بود.
ن خبر خوشحال کننده تر در مورد این گونه در حال انقراض این بود که سه توله بدنیا آمده سالم بوده و از همه مهم تر اینکه جنسیت هر سه تای آن ها ماده است که خبر بسیار خوب و امیدوار کننده ای برای بقای این گونه بسیار نادر محسوب می شد.
اما در کمتر از دو روز پس از به دنیا آمدن این سه توله یوزپلنگ ایرانی، خبر رسید که یکی از این توله ها به علت ناهنجاری مادرزادی ریه سمت چپ و چسبندگی ریه تلف شده است. اما این پایان خبرهای بد در مورد یوزهای ایرانی تازه متولد شده نیست و اکنون خبر می رسد که جنسیت توله ها نه ماده بلکه نر است. این خبر از آن بابت ناخوشایند است که گونه ماده یوزپلنگ ایرانی بسیار نادرتر از گونه نر بوده و در صورتی که این توله ها ماده بودند، امکان زاد و ولد بیشتر در آینده وجود داشت. بهرام علی ظاهری، سرپرست اداره کل محیط زیست استان سمنان در این باره می گوید :«پس از تاکید رئیس سازمان حفاظت محیط زیست برای تشکیل کارگروه حقیقت یاب علل تلف شدن یکی از سه توله یوز ایرانی که در تاریخ ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۱ به شکل سزارین در مرکز تکثیر یوزپلنگ آسیایی متولد شده بودند، اکبری معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان نماینده ویژه رئیس سازمان امروز عازم سمنان شد».
سرپرست اداره کل محیط زیست استان سمنان تصریح کرده است: جلسه فوری و اضطراری بررسی علل تلفات تکثیر گربه سانان در اسارت با توجه به یافته‌های علمی و تجارب جهانی با حضور معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان، تیم علمی و اجرایی و دامپزشک معتمد برگزار شد و علت تلف شدن یکی از سه توله، ضعیف بودن – وزن ۳۰۰ گرم- و ناهنجاری مادرزادی ریه سمت چپ و چسبندگی ریه تعیین و صورتجلسه گزارش با حضور حاضران در جلسه امضاء شد. ظاهری در ادامه افزود: « همچنین در این جلسه پس از بررسی های لازم و علمی عنوان شد که تشخیص جنسیت گربه سانان مخصوصاً یوزپلنگ در روزهای اول تولد بسیار سخت و حساس بوده و اندام‌های تناسلی آنها به راحتی قابل تشخیص نیست که با رشد حیوان، تعیین جنسیت مرحله به مرحله آسان تر خواهد بود. در بازدید امروز به همراه دامپزشکان حاذق و مجرب، مجدداً توله یوزها مورد معاینه قرار گرفتند و مشخص شد توله‌ها نر هستند».
وی در ادامه خاطرنشان کرد: کارشناس تغذیه حیات وحش مرکز تکثیر یوز آسیایی به درخواست پزشک معتمد امروز تغییر و بعد از تولد آغوز به توله‌ها با سرنگ داده شد و در حال حاضر از شیر خشک مخصوص گربه سانان با برند معتبر جهانی برای تغذیه استفاده می‌شود و وزن توله ها در زمان تولد ۳۵۰ گرم توسط دامپزشک معتمد در گزارش اعلام و بعد از چهار روز به ۵۰۰ گرم افزایش داشته است. وی در پایان صحبت هایش افزود: «این نخستین تجربه ایران درباره تکثیر یوز در اسارت است و تلاش خواهد شد در دوره‌های بعد مجددا برای گرفتن توله‌های جدید از ایران، فرآیند تکثیر را با تجربه بیشتری دنبال کنیم. تیم علمی و اجرایی این رویداد بی شک به توصیه‌های محققین و رهنمودهای متخصصان حیات وحش ملی و بین المللی نیاز دارند».
هنوز فاجعه اشتباه در تشخیص جنسیت گورخرهای وارداتی و نهال های زیتون بدون قدرت باردهی یادمان نرفته است که اشتباه در تشخیص جنسیت توله یوزهای ایرانی نیز به آن اضافه شد. اشتباهی چنین بزرگ در پروژه ای به چنین حساسیت قابل درک نیست، خصوصاً با توجه به اینکه در چنین پروژه ای چنین حساس و حیاتی باید کارشناسانی خبره حضور داشته و به نظر نمی رسد که تشخیص جنیست یک گربه سان برای کسانی که در مورد این گونه جانوری تخصص داشته باشند کار دشواری باشد. به هر ترتیب امیدواریم که این خبر آخرین خبر بد در مورد دو توله باقیمانده یوز ایرانی باشند.
