انواع بیماری قابل درمان با سلول بنیادی | سلول بنیادی چیست

انواع سلول بنیادی

در این مطلب با سلول بنیادی و کارایی آن در درمان بیماری ها بیشتر آشنا میشوید .

انواع سلول های بنیادی

بر اساس پتانسیل تمایز سلول ها، سلول های بنیادی را می توان به ۴ دسته تقسیم کرد: توانمند (totipotent)، پرتوان (pluripotent)، چند توان (multipotent) و ناتوان (unipotent).

نحوه عملکرد سلول های بنیادی

عملکرد سلول های بنیادی به این صورت است که این سلول ها از خود فاکتورهای رشد عصب، آنتی اکسیدان، آندروژنیک و عوامل ضدالتهابی برای ترمیم، بازسازی و نوزایی سیستم عصبی محیطی که در آن قرار گرفته اند ترشح می کند و کمک می کند که محیط آسیب دیده بهبود یابد. این سلول ها خود را به نواحی آسیب دیده می رسانند و می توانند در طولانی مدت بر روی بیمار تأثیر بگذارند. سلول ها در محل جراحت برای طولانی مدت زنده نمی مانند. در این مدت، سلول های سالم و آسیب دیده اعصاب را تحریک می کنند تا بتوانند فعالیت نمایند.

شناسایی سلول های بنیادی

در نقاط مختلفی از فرآیند تولید سلول های بنیادی، دانشمندان سلول ها را آزمایش می کنند تا ببینند آیا این سلول ها ویژگی های اساسی سلول های بنیادی را دارند یا خیر. این آزمایشات می تواند شامل موارد زیر باشد:

• بررسی بیان ژن های متعددی که نشان داده شده است برای عملکرد سلول های بنیادی مهم هستند.
• بررسی نرخ تولید
• بررسی یکپارچگی ژنوم با بررسی کروموزوم های سلول های انتخاب شده
• بررسی پتانسیل تمایز سلول ها با حذف سیگنال هایی که سلول ها را در حالت تمایز نیافته نگه می دارد که باعث تمایز خود به خودی سلول های بنیادی پرتوان می شود، یا با افزودن سیگنال هایی که سلول های بنیادی بالغ را وادار به تمایز به فنوتیپ های سلولی مناسب می کند.

نحوه درمان با سلول های بنیادی

درمان با سلول های بنیادی یک فرایند سرپایی ساده است. پزشک توسط بی حسی موضعی در ناحیه لگن مقدار کمی مغز استخوان را از استخوان ران خارج می کند. پزشک نمونه مغز استخوان را در یک سانتریفیوژ پیشرفته قرار می دهد که نمونه را با سرعت زیاد می چرخاند تا سلول های بنیادی را از بقیه مغز استخوان جدا کند. سپس پزشک با استفاده از اشعه ایکس یا راهنمای سونوگرافی برای اطمینان از قرارگیری ایده آل، سلول های بنیادی را مستقیماً در ناحیه ای که آسیب دیده یا آسیب دیده اید، تزریق می کند. سلول های بنیادی در مدت ۲ تا ۶ هفته به کار خود ادامه می دهند و به فرد در بهبودی و کاهش درد کمک می کنند. همچنین فرد می تواند در اکثر موارد نتایج مداوم را تا یک سال یا حتی بیشتر انتظار داشته باشد.

موارد منع استفاده از سلول های بنیادی

• موارد تشدید یافته التهاب رگی (Vasculitis) در هریک از مویرگها، وریدها و شریانها. (پس از گذشت 3 ماه از بهبود وضعیت حاد امکان انجام سلول درمانی در این دسته از بیماران وجود دارد).
• ترومبوز حاد (سلول درمانی نباید زودتر از 3 تا 6 ماه پس از بهبود این وضعیت انجام شود.
• هموفیلی حاد (حداقل تا 3 ماه)
• بروز افزایش فشار ریوی ثانویه به ترومبوز، واسکولیت، ذات الریه و نیز ایجاد قلب ریوی به صورت حاد یا مزمن.
• مرحله پایانی بیماری دیابت
• ضایعات عفونی مزمن (ابتدا باید درمان مقدماتی انجام پذیرد).
• عفونت های ویروسی مزمن (ابتدا باید درمان مقدماتی انجام پذیرد).
• بیماری روانی
• خانمی که در کمتر از یک سال قبل بارداری را تجربه کرده باشد و یا قصد بارداری در کمتر از یکسال آینده داشته باشد.

عوارض سلول های بنیادی

در 24 تا 48 ساعت نخست پس از سلول درمانی در برخی از بیماران تهوع و استفراغ گزارش شده است. اگرچه نمونه های سلول تهیه شده پیش از تزریق به بیماران تحت آزمایشات دقیق پیشرفته از لحاظ انواع بیماریهای عفونی قرار می گیرند، با این حال ریسک ابتلا به عفونتهای ویروسی صفر نمی باشد.

هزینه سلول درمانی

هزینه سلول درمانی شامل هزینه فرآوری سلول، کلیه آزمایشات، ویزیت ها، دستمزد پزشک و ... می باشد.امروزه ثابت شده است که سلول های بنیادی قادر به درمان محدوده وسیعی از بیماری های مزمن و حاد هستند و تحقیقات زیادی در زمینه استفاده از سلول های بنیادی در درمان بیماری هایی چون پارکینسون، بیماری های قلبی، کبدی، دیابت، دیستروفی عضلانی، آسیب های نخاعی و سکته در حال انجام است.